26 Eylül 2007 Çarşamba

Paris Meydanı

Paris Meydanı en az Brandenburg Kapısı kadar sancılı bir 20. yüzyıl geçirdi. Unter den Linden bulvarının bitip Brandenburg kapısıyla Strasse des 17.Juni'nin başladığı yerde kurulu olan bu kare meydan ikinci dünya savaşı öncesinde Fransa ve Amerika Büyükelçiliklerinin bulunduğu, köşesini meşhur Adlon Oteli'nin çevrelediği nefis bir meydanken Kızılordu'nun Berlin kuşatması altında tam bir harabeye dönmüştü. Sovyet denetimindeki Doğu'da kalan bu uç nokta, 1960'ların sonuna doğru Alexanderplatz ve çevresine, özellikle de esknin Stalinallee, günümüzün Karl-Marxalleesi istikametinde yeni, "sosyalist" bir şehrin kurulması ve Brandenburg kapısı ve civarındaki hemen hemen tüm yıkıntıların yerle bir edilmesiyle haritadan silinmişti. Şehrin batısında kalan Potsdamerplatz'ın yaşadığı kaderi, doğusunda da Pariserplatz yaşıyordu. Demokratik Almanya'nın boy aynası 1 Mayıs askerî geçitleri hep Stalinallee'de yapılıyor, kortej Alexanderplatz'da sona eriyordu. Halbuki 3. Reich Almanyası Berlini'nin ana aksı, şehrin bugün de temel aksı olan ve Charlottenburg'dan, Alexanderplatz'a dek uzanan Heerstrasse-Bismarckstrasse-Strasse des 17. Juni-Unter den Linden aksıydı. Pariserplatz da hiç kuşkusuz bu zafer aksının merkez noktasıydı. 1989'da duvarın yıkılmasıyla Brandenburg kapısı kısa aşırılıklar çağı 20.yüzyılın sona erişinin fotoğrafında yerini alırken, kapının hemen ardındaki Pariserplatz da doğal olarak Berlin'in yeniden inşâsı programında öncelikli bir konum edindi. Yeni Berlin'in temel kimliğini oluşturacak "Berliner Block"un en has ürünleri burada görülecekti. Öngörülen de oldu. Şu an meydanda savaş öncesinde olduğu gibi Fransız Büyükelçiliği, Amerika Büyükelçiliği, DG Bank, Berlin Sanatlar Akademisi ve Adlon Oteli gibi son derece prestijli yapılar bulunuyor. Fransız Büyükelçiliği Christian de Portzampac'ın, DG Bank ise Frank O. Gehry'nin. Gehry'nin "Berliner Block" içerisine nasıl asimetrik ve ageometrik formunu sıkıştırdığı ancak kuşbakışı görülebiliyor. Meydandan bakıldığından son derece ahenkli bir bloklar silsilesi görülüyor sadece.